ستون فقرات، محور مرکزی بدن و محافظ نخاع است. شکستگی در این ناحیه می‌تواند از یک ترک خفیف در مهره تا آسیب‌های شدید همراه با آسیب نخاعی متغیر باشد.
شکستگی‌های ستون فقرات می‌توانند در هر بخش (گردنی، پشتی، کمری، یا خاجی) رخ دهند و نیازمند تشخیص و درمان دقیق توسط جراح ستون فقرات هستند.
انواع شکستگی ستون فقرات
1. شکستگی فشاری (Compression fracture):
معمولاً در مهره‌های ناحیه کمری یا پشتی دیده می‌شود و بیشتر در افراد مسن با پوکی استخوان رخ می‌دهد. مهره به شکل گوه‌ای در می‌آید.
2. شکستگی انفجاری (Burst fracture):
در اثر ضربه شدید (مثل تصادف یا سقوط از ارتفاع) رخ می‌دهد. قطعات استخوانی ممکن است به درون کانال نخاعی حرکت کنند.
3. شکستگی با جابجایی (Fracture-dislocation):
شدیدترین نوع شکستگی که در آن هم شکستگی مهره داریم و هم ناپایداری ستون فقرات. اغلب با آسیب عصبی همراه است.
4. شکستگی ناشی از پوکی استخوان:
در افراد مسن، حتی ضربات خفیف یا حرکات ساده می‌توانند منجر به شکستگی فشاری مهره شوند.
علائم شکستگی ستون فقرات
درد شدید ناگهانی در ناحیه کمر یا گردن
درد هنگام حرکت، ایستادن یا نشستن
حساسیت به لمس روی مهره شکسته
در موارد شدید: بی‌حسی، گزگز، ضعف یا اختلال در کنترل ادرار و مدفوع (نشانه آسیب نخاعی)
روش‌های درمان شکستگی ستون فقرات
درمان‌های غیرجراحی:
مناسب برای شکستگی‌های پایدار، بدون فشار روی نخاع یا اعصاب:
استراحت نسبی و محدودیت حرکتی
بریس یا جلیقه‌های طبی (مثل TLSO)
داروهای ضد درد و ضد التهاب
درمان پوکی استخوان (در صورت لزوم)
فیزیوتراپی بعد از جوش‌خوردن شکستگی
درمان‌های مداخله‌ای کم‌تهاجمی:
مخصوص شکستگی‌های فشاری دردناک ناشی از پوکی استخوان:
ورتبروپلاستی (Vertebroplasty): تزریق سیمان مخصوص به داخل مهره
کیفوپلاستی (Kyphoplasty): باز کردن فضای مهره با بالون و سپس تزریق سیمان
درمان جراحی:
در موارد زیر توصیه می‌شود:
ناپایداری ستون فقرات
جابجایی قطعات استخوانی
آسیب عصبی یا فشار روی نخاع
شکستگی همراه با لغزش مهره
روش‌های جراحی شامل فیوژن مهره‌ها (جوش دادن با پیچ و میله) و در برخی موارد برداشتن قطعات فشاری بر نخاع است.
آیا همه‌ی شکستگی‌های ستون فقرات خطرناک هستند؟
خیر. برخی از شکستگی‌ها پایدار و قابل‌درمان با مراقبت‌های طبی هستند. اما برخی دیگر می‌توانند تهدیدی برای نخاع و سیستم عصبی باشند. تشخیص شدت شکستگی و انتخاب روش درمان، نیاز به بررسی دقیق تصویربرداری و ارزیابی توسط جراح ستون فقرات دارد.
توصیه مهم:
اگر پس از زمین‌خوردن، تصادف، یا حتی بلند کردن جسم سنگین دچار کمردرد ناگهانی شده‌اید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. شکستگی ستون فقرات بدون درمان مناسب می‌تواند به مشکلات دائمی منجر شود.