آرتروز زانو (استئوآرتریت زانو) یکی از شایع‌ترین علل درد و ناتوانی در میان بزرگسالان و سالمندان است. این بیماری به‌تدریج و در اثر فرسایش غضروف مفصلی رخ می‌دهد و می‌تواند باعث درد، خشکی و محدودیت حرکت شود.
آرتروز زانو چیست؟
در مفصل زانو، سطوح استخوانی با یک لایه غضروف صاف و لغزنده پوشیده شده‌اند که به حرکت آسان مفصل کمک می‌کند. در آرتروز، این غضروف به‌تدریج ساییده می‌شود و استخوان‌ها به‌صورت مستقیم به هم می‌سایند. این تماس باعث التهاب، درد و تخریب بیشتر مفصل می‌شود.
علائم شایع آرتروز زانو:
درد زانو، به‌ویژه در زمان راه‌رفتن یا ایستادن طولانی
خشکی زانو، به‌ویژه پس از استراحت یا صبح‌ها
صدای تق‌تق یا ساییدگی در مفصل
تورم یا التهاب اطراف زانو
محدودیت حرکتی یا ناتوانی در خم‌کردن کامل زانو
تغییر شکل زانو (پای پرانتزی یا ضربدری در موارد پیشرفته)
علل و عوامل زمینه‌ساز:
افزایش سن
وزن زیاد (افزایش فشار روی مفصل)
آسیب‌های قبلی زانو (مانند پارگی رباط یا مینیسک)
ژنتیک و سابقه خانوادگی
مشاغل یا فعالیت‌هایی که با فشار مداوم بر زانو همراهند
اختلالات محور پا (پای پرانتزی یا ضربدری)
روش‌های درمان آرتروز زانو
1. درمان‌های غیرجراحی (محافظه‌کارانه):
در مراحل اولیه یا متوسط آرتروز، معمولاً درمان‌های زیر توصیه می‌شود:
کاهش وزن
فیزیوتراپی و تمرینات تقویت عضلات ران و چهارسر
مصرف داروهای ضد درد و ضد التهاب
تزریق ژل هیالورونیک اسید یا کورتون به داخل مفصل
استفاده از زانوبندهای طبی
اصلاح فعالیت‌های روزانه (پرهیز از نشستن طولانی، استفاده از صندلی مناسب، پرهیز از بالا رفتن زیاد از پله)
جراحی تعویض مفصل زانو (Total Knee Replacement)
چه زمانی نیاز به جراحی است؟
اگر آرتروز شدید شده و درمان‌های غیرجراحی دیگر مؤثر نباشند، جراحی تعویض مفصل زانو به‌عنوان گزینه نهایی و مؤثر مطرح می‌شود.
در این جراحی چه اتفاقی می‌افتد؟
در جراحی تعویض مفصل زانو، سطوح آسیب‌دیده استخوان ران، ساق و کشکک تراشیده و با قطعات مصنوعی (پروتز) جایگزین می‌شوند. این پروتزها معمولاً از فلز و پلاستیک‌های خاص پزشکی ساخته می‌شوند و به بازگشت عملکرد مفصل کمک می‌کنند.
مزایای جراحی تعویض مفصل زانو:
کاهش چشمگیر یا کامل درد
بهبود توانایی راه‌رفتن و انجام فعالیت‌های روزمره
اصلاح دفورمیتی‌های زانو (مثل پای پرانتزی)
بهبود کیفیت زندگی و افزایش استقلال فردی
دوران نقاهت بعد از جراحی:
معمولاً فرد ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از جراحی می‌تواند راه برود
فیزیوتراپی از روزهای اول آغاز می‌شود
بازگشت به فعالیت‌های عادی طی ۶ تا ۱۲ هفته
نتایج نهایی طی ۶ تا ۱۲ ماه حاصل می‌شود
طول عمر مفصل مصنوعی:
در صورت مراقبت صحیح و فعالیت متعادل، پروتز زانو می‌تواند ۱۵ تا ۲۰ سال یا بیشتر دوام داشته باشد.
آیا جراحی تعویض مفصل زانو خطرناک است؟
جراحی‌های امروزی با تکنولوژی‌های نوین، دقت بالا و مراقبت‌های قبل و بعد از عمل، خطرات بسیار کمی دارند. ارزیابی دقیق پیش از جراحی و انتخاب جراح مجرب نقش مهمی در موفقیت عمل دارند.
نتیجه‌گیری:
آرتروز زانو بیماری شایعی است اما غیرقابل‌درمان نیست. اگر با درد، سفتی یا ناتوانی حرکتی زانو مواجه هستید، مراجعه به پزشک و آغاز درمان زودهنگام می‌تواند از نیاز به جراحی جلوگیری کند. و اگر بیماری پیشرفته شده باشد، جراحی تعویض مفصل زانو می‌تواند به شما یک زندگی بدون درد و پرتحرک هدیه دهد.
تماس خودکار
رفتن به بالا